Tol Gölü’ne Ağıt Yaksak, Gözyaşı Döksek, Doğa Bizi Affeder mi?

Göl yazısına, bu fotoğraf olur mu?

Sarıya boyanmış bir bozkır fotoğrafı konulur mu? 

Masmavi bir göl, çevresinde yeşillikler, içinde ve üzerinde rengârenk kuşlar uçarken gösteren bir fotoğraf koymayı ben istemez miydim?

Göl alanı olan yerde, tek damla su bulamazsanız böylesi bir fotoğraf konuluyor. 

Çaresizce… 

Ankara Tol Gölü’nün, 

bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/94/Ankara-Tol-Golu-Ulusal-Oneme-Haiz-Sulak-Alani adresindeki bir fotoğrafı

Tol Gölü’ne Ağıt Yaksak, Gözyaşı Döksek, Doğa Bizi Affeder mi?

Tol Gölü Sulak Alanı, 19.04.2017 tarihinde Ulusal Önemi (‘öneme’ yazıyordu, doğrusu ‘önemi’ olması gerektiğinden, değiştirdim) Haiz Sulak Alan olarak tescillenmiş olup, tescile esas alanı 1.414 hektardır. Birçok kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Tol Gölü, Ankara kent merkezine yaklaşık 55 km uzaklıkta, Bala İlçesi sınırları içindedir…

İlgili bakanlığın resmi internet sayfasından (bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/94/Ankara-Tol-Golu-Ulusal-Oneme-Haiz-Sulak-Alani) …

Aynı adreste gölün korunması için Ramsar Sulak Alan Yönetim Planı Rehberi kullanıldığı ve 2019-2023 planlama dönemi için "Sulak Alan Yönetim Planı" hazırlandığı da yazıyor.

‘Ramsa Sulak Alan’ terimi için bir açıklama ekleyelim…

1971 yılında İran’ın Ramsar şehrinde bir araya gelen dünya ülkeleri, ‘Ramsar Sözleşmesi’ adı verilen bir anlaşmaya imza koyarak, bu ekosistemleri koruma altına alırlar. Türkiye de bu anlaşmaya 1994 yılında katılır. Sulak alanların bugünün değil gelecek nesillerin hazinesi olduğundan hareketle bugün 168 ülke, sözleşmeye imza atmış durumda.

Göller

Göllerin kıyılarıyla çevresel faydalarının yanında yaşam kalitesine ve ekonomiye katkıları söz konusudur.

Onlar birer su deposudur. 

Sellerde durdurucu, kıtlıkta besleyici rol oynamaları söz konusudur.

Hiç görmeyiz ama yeraltı sularını yenilediklerini biliyor muydunuz?

Biyolojik çeşitlilik ve yaşam alanını korumada harikadırlar.

Denize uzak ve yakınsanız fark etmez, göllerin yeri her zaman ayrıdır, onlar dinginlikleriyle harika birer rekreasyon ve de turizm alanlarıdır.

Kalıcı suya ihtiyaç duyan hayvan ve bitkiler için yeri değiştirilemeyecek yaşam alanları sunarlar. Su kuşları için çok önemli beslenme ve üreme alanlarıdır.

2050 yılına kadar küresel insan nüfusunun yarısının göl ve çevresinde yaşaması, çalışması ve rekreasyon yapmasının beklendiğini notlarımıza ekleyelim. 

Tabela… 

‘Haiz’ kelimesinin yanlış kullanımı, sadece tabelanın altında bulunan ve rastgele atılmış taşlar, arkada terk edilmiş ev, her yanda sararmış otlar ve tabelanın gölgesinde bir otomobil tekerleği! 

Bir terk edilmişlik görüntüsü…

‘Olsun! Gölü göstersin yeter!’ demek isterdim.

Kuşlar…

Göldeki kuşların fotoğrafları yola paralel dizililer.

Göle gidip, bir damla suya hasret göl alanına bakıyorsunuz. 

Dönüşte bu canlandırmalara bakınca canınızın acımaması mümkün mü?

Yoldaki tabela ve kuş fotoğrafları

Yolda bir tabela ve yola paralel dizili kuş fotoğrafları var.

‘Ne güzel!’ demeden geçemezsiniz. Adeta bu tescilli ve önemli gölü görmek istersiniz. 

Yoldan tabelayla ayrılır, ilerlemeye başlarsanız…

Az sonra yeni yapılan ve dönen demir basamaklarla çıkılabilen kuş gözlem evini, görürsünüz. Kule bir anlamda doğru yolda olduğunuzun işareti olarak rehberlik yapar. 

Ama…

Önce yol, hemen ardından moraliniz bozulur.

Solda kuş gözlem kulesi vardır ama sağda göl arasanız da durup çevreye bakınsanız da yoktur!

Kuşlar görürsünüz ama tek tük.

Onlar tabelayla değil binlerce yılın verdiği alışkanlıkla gelmişlerdir mutlaka.

Araçla, toprak yolda ilerledikçe tek damla suya rastlayamaz, şaşkınlık içinde kalırsınız.

Video

Bir video da çektik. 

İzlemek için;

Tol Gölü, Yok! (youtube.com)

www.youtube.com/watch?v=vs8awPhqmPI&t=2s

Kilit konaklama noktalarından biri

Tol Gölü kıyı-bataklık ekosistemini en iyi şekilde barındırması su kuşlarının konaklaması ve beslenmesi için oldukça uygun bir ortam sunmaktadır. Alan, Kara Leylek, Flamingo, Ördek, Kartal, Şahin ve Kerkenez gibi göç eden kuşlar için Ankara civarındaki kilit konaklama noktalarından biridir ve nispeten küçük sulak alanları tercih eden göçmen kuşlar için önemli bir alandır. Bu özellikler kuşların bölgede konaklaması için uygun ortam sağlamasından ve endemik bitki türlerinin Yanardöner-Sevgi Çiçeği (Centaurea tchihatcheffii), (Korumaz Geveni) (Astragalus karamasicus) ve Ankara Çiğdemi (Crocus) tehlike altında olmasından dolayı önemlidir.

Üstteki paragrafta yer alan bilgilerse Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün resmi internet sayfasından (ankara.ktb.gov.tr/TR-261948/kus-gozlemciligi.html).

Daha dün

Daha dün kuş gözlem evi yapılan ama ne suyu ne kuşu kalan göl…

İnternete Tol Gölü yazın, 

‘Renkli kuşlar geldi!’

‘Kuş gözlem kulesi yapıldı’ haberleri çıkıyor.

Göl kurumuş, tek damla su yok, kurumuş, sararmış otlar bürümüş her yanı.

Bulamadım, kuruduğuna dair tek satır haber yok. 

4-5 leylek, doğal navigasyonları güvenerek, belki de binlerce yıldır atalarının yaptığı gibi gelmişler ama damla su yok! Şaşkın oturmuşlar, aslında su altında kalması gereken toprağa…

Yağmurlar yağacak, biraz su birikecek belki, Tol Gölü canlanacak. Biz olmasak belki de eski güzel günlerini daha kolay yakalayacak ama biz varız!

Göl alanı bile sürülmüş, tarla yapılmış. Olura göl geri gelmezse ‘burası zaten tarlaydı!’ denilecek! Sonra da üzerine yapılar…

Açtığımız kuyularla, gölü besleyen ama kestiğimiz sularla veya ısrarla sürdürdüğümüz sulu tarımla gölün işi her geçen gün zorlaşıyor…

Bizi affeder mi?

Nedense gölü besleyen suyu kesenleri veya her türlü zararı verenleri engelleyemiyoruz, tamam! 

Tol Gölü’ne ağıt yaksak, milletçe ağlasak, gözyaşlarımızla doldurup gölü canlandırsak, doğa bizi affeder mi?

Kaynaklar

* ‘Ankara Tol Gölü Ulusal Önemi Haiz Sulak Alanı’, bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/94/Ankara-Tol-Golu-Ulusal-Oneme-Haiz-Sulak-Alani

* ‘Kuş gözlemciliği’, ankara.ktb.gov.tr/TR-261948/kus-gozlemciligi.html

* ‘The Importance of Lakes’, voixfemmesnb-voiceswomennb.ca/content/gnb/en/departments/elg/environment/content/water/content/lakes/importance.html

* ‘Lakes’, freshwaterhabitats.org.uk/habitats/lakes/

* ‘Lakes’, ecoshape.org/en/lakes-environment/