Aradan iki yıl geçti masal anlatmaya başlarken nenelerimizin söylediği o meşhur “az gittik uz gittik dere tepe düz gittik birde dönüp baktık ki bir arpa yol gitmişiz” girizgahında olduğu gibi ortada alınan bir yol, çözülen bir sorun olmadığı görünüyor.
Bence bunun nedeni Mehmet Şimşek’in üstlendiği işi layığı ile bilmiyor olmasıdır çünkü bu güne kadar ekonomiyi rayına oturtmak için izlediği strateji kökten yanlıştır!
Benim ona önerim: Benim gibi bu işleri bilen ekonomistleri dinlemeyi zul addediyorsa hiç değilse kendi partisinin ekonomiden sorumlu Genel Başkan yardımcısı Nihat Zeybekçi’ye uğrayıp bir acı kahvesini içerken onu can kulağı ile dinlemesidir!
Şimşek Zeybekçi’nin dile getirdiği: “enflasyonun asıl sebebinin üretim ve arz eksikliği olduğu tespitini ve enflasyonla gerçekten mücadele edeceksek, enflasyonla mücadelenin gerçek çözümü, sadece ve sadece arzı artırmaktır” söylemini can kulağı ile dinlemelidir.
Bakın enflasyon ile mücadele söylemi bile yanlıştır!
Enflasyon sadece ve sadece bir semptomdur!
Enflasyon hastalıklı bir ekonominin en açık göstergesidir.
Enflasyon aynı bakteriyel enfeksiyon sonucu bir hastanın ateşinin yükselmesi gibi sadece bir belirtidir. Malum herkes bilir bir çocuk ateşlendiği zaman başka sorunlara yol açmasın, havale falan geçirmesin diye hemen ıslak havlulara sarılıp ateşi düşürülmeye çalışılır ama bu yöntem hastalığı tedavi etmez!
Bu yöntem sadece ve sadece geçici bir süre boyunca ateşi düşürmeye, ateş yüzünden başka sorunların ortaya çıkmasını önlemeye yönelik geçici bir tedbirdir asla bir tedavi değildir. Şimşek’in bu güne kadar uyguladığı tabir-i caizse pansuman politikaları da sadece bu işe yaramıştır. Amma ve lakin hastanın tedavisine yönelik en ufak bir çaba olmadığı için neticesiz kalmıştır ekonomideki vahim hastalık halen devam etmektedir.
Bu noktada iki olasılık var:
1- Mehmet Şimşek gerçekten ne yapması gerektiğini biliyor ama bunu yapmaya gücü yetmiyor olabilir.
2- Mehmet Şimşek ne yapması gerektiğini bilmiyor olabilir.
Mehmet Şimşek ne yapması gerektiğini biliyor da gücü yetmiyorsa elbette yapılacak bir şey yok demektirbu durumda derdimizi Şimşek’e değil ben ekonomistim diyen Recep Bey’e anlatmamız gerekir.
Yok eğer Mehmet Şimşek ne yapması gerektiğini bilmiyor da bu yüzden yanlış işler yapıp, yanlış stratejiler uyguluyorsa işte o zaman Nihat Zeybekçi’yi ziyaret etmesi bir fayda üretebilir.
Neden bir fayda üretebilir derseniz:
Nihat Zeybekçi’nin enflasyonla mücadelenin gerçek çözümü, sadece ve sadece arzı artırmaktır önermesi son derecede doğru ve gerçekçi bir önermedir.
Arzı artırmanın iki temel etkisi vardır:
1- Kitlesel çok miktarda üretim maliyetlerin düşürülmesine ve fiyatların kontrol altına alınabilmesine yol açar.
2- Talebin rahatça karşılanması arz eksikliğinden kaynaklanabilecek fiyat artışlarını önler.
Lakin arzı artırmak öyle kolay bir iş de değildir neticede yatırımcılar ya da üreticiler aptal değil satamayacakları malı üretmeye kalkmazlar! Arzı artırmak için:
1- Yurt içi talebi
2- Yurt dışı talebi
artırmak gerekir.
Yurt dışı talebi artırmak her zaman kolay değildir özellikle baskılanmış kur düzeninde döviz bazında pahalı kalıyorsanız yurt dışı talep artmayacaktır.
Yurt içi talebi artırmak elbette çok daha kolaydır ücretleri baskılamaz yükselmesine izin verir ve kredi musluklarını açıp faizleri makul seviyelere düşürürseniz iç talep kolayca artar.
Talep artınca da arz tetiklenir ve otomatikman artar sonuçta arz talep dengesi doğru noktada kurulur ama bu dahi enflasyonu durdurmaya yetmez.
Yetmez çünkü enflasyonun birde parasal yönü var siz hükümet harcamalarını kısmazsanız para basmak zorunda kalırsınız para basmak yani para arzını artırmak ise paranın değerini düşürür neticede de enflasyonu artırır.
Haaa benden de açık çek; hiç erinmem dilerse kendisini ziyaret eder bir acı kahvesini içerken bu gerçekleri memnuniyetle açıklar ve bildiklerimi paylaşırım.