Bir ülkenin bağımsızlık savaşını, ülke sınırlarını taşıp, Dünya Harp Tarihi’ne yazdıran Sakarya Meydan Muharebesi…
Modern savaş literatüründe 3 açıdan rekor kırarak giren, emperyalist devletleri hayrete düşüren, ezilenlerde hayranlık uyandıran, umut olan bir savaştan bahsediyoruz.
En uzun ve en derin cephe hattında, en uzun süreyle süren bir savaştan söz ediyoruz.
Meclisinde savaşın başkomutanını ‘yenilsin de kurtulalım’ diye seçenlerin var olduğu zorlu bir ortamdan söz ediyoruz.
5 ay kadar önce rütbeleri sökülmüş, 5 ay sonra hakkında idam fermanı çıkacak bir adamı yediden yetmişe vatandaşıyla karşılayana ve o soğuk kış gününü Kızılca Gün yapan bir Ankara’dan söz etmeden olmaz.
Savaşı yakından izleyen ve ‘Yunanlılar da iyi savaşıyor’ diyerek düşmanının bile hakkını veren Atatürk, bu savaşı büyük ve kanlı savaş anlamına gelen ‘Melhame-i Kübra’ olarak tanımlamış…
Kardeş Şehir Protokolü
Savaşın geçtiği topraklar o gün Haymana iken bugün Haymana ve Polatlı. Bu iki güzel ilçe savaşı bugün el ele anıyorlar, kardeşçe. Bunu resmiyete de döküyorlar. İki belediye başkanı, 12 Eylül tarihinde ‘Kardeş Şehir Protokolü’ne imza atıyorlar.
Savaşın başladığı Mangal Dağı’na gece meşalelerle, savaşın izinin sürüldüğü Diriliş Yolu’nda gündüz, Şehitlere Saygı Yürüyüşleri var. Şehitliklere, anıtlara çıkıyor, zaferi yaşatanları yaşatıyorlar.
Mangal dağı ve Duatepe
Mangal Dağı…
Savaşın daha ilk gününde, gözün gözü görmediği fırtınayı da arkasına alan Yunan kuvvetlerinin, cepheyi yarmak için olanca güçleriyle yüklendikleri tepeler. Düştü, moraller bozuldu, savaş tarihine geçen emir, tüm birliklere çekildi:
“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır…”
Meşalelerle yürünen Mangal Dağı’nda bugün şehitlik var.
Duatepe…
Başkomutan’ın Halide Edip’i,
“Gelin Hanımefendi, harp ediyoruz.” diye davet edip,
“Duatepe’ye hücum ediyoruz” diye işaret ettiği tepe (Türk’ün Ateşle İmtihanı’nda okumuşsunuzdur)…
Tepe kazanıldı ve yüzyıllardır süren Türk gerilemesinin de son buldu…
Duatepe’de anma günleri yapılıyor. Tepe, Heykeltıraş Metin Yurdanur’un heykelleriyle süslü. Ortada savaşın önemli aktörleri süvarileri dörtnala, iki yanında Atatürk ve komutanlar ile Halide Edip’in heykelleri ayakta… Yurdanur’a selamla…
Anmak için Haymana ve Polatlı yan yana
Koşular, bisiklet turları, halk oyunları, sevilen sanatçıların veya mehteran konserleri, izci kampı…
Biri futbol diğeri satranç turnuvası düzenliyor.
Festivaller var, birinde halk oyunları, sanat festivalleri adı altında.
Çocuklar da unutulmamış Polatlı, Sakarya Çocuk Şenliği düzenlerken Haymana Sındıran’ı çocuk oyun alanına çeviren şenlik düzenliyor.
Tarihe akademik yaklaşımlar da var. Yurttan dünyadan üniversitelerle işbirliği yapıyor, sempozyumlar düzenliyorlar. Düzenlerken topraklara topyekûn sahip çıkmanın örneğini veriyor, Sakarya ve Gordion’u konu seçerek, yakın-uzak tarih seçmiyorlar. Toprağın nimeti çiçekleri de analım mı? Polatlı, Gordion Müzesi bahçesinde, Haymana Sındıran’daki üç tepesinde, yöreye ait endemiklere sahip çıkıyor…
Haymana Belediye Başkanı Özdemir Turgut, Polatlı Belediye Başkanı Mürsel Yıldızkaya ile iki belediye de bu işe emek verenlerle, iki ilçeden, çalışmalarını yakından takip ettiğim Başkan Yardımcısı Enver Yurtdaş ve POTA Genel Koordinatörü Kadim Koç’a ne kadar teşekkür etsek az. Yüreklerinize sağlık.
Afişler
İşte, anlatmaya çalıştığım ve anlatamadıklarımla Haymana ve Polatlı’nın Sakarya Meydan Savaşı’nı anmak için düzenledikleri etkinliklerin afişleri! Bitmeden yetişmek, coşkuya katılmak isterseniz…
.png){kind=link}
