Günümüz çalışma düzeni, hızla değişen talepler ve hiç bitmeyen iletişim akışı nedeniyle zihinsel ve duygusal kapasitemizi sürekli zorluyor.
Yapılması gereken işler çoğalırken, molalar giderek kısalıyor.
Bu tempo içerisinde birçok kişi yorgunluk ve tükenmişlik belirtilerini normal sanarak fark etmeden sınırlarının dışına çıkıyor.
Artık tükenmişlik bireysel bir zayıflık ya da duygu durumu değil; çalışma yaşamını etkileyen ciddi bir mesleki sağlık sorunu olarak kabul ediliyor.
Tam da bu noktada basit ama etkisi güçlü bir hatırlatıcı devreye giriyor: Nefes.
Sözünü ettiğim nefes yalnızca bedenin otomatik aldığı oksijen değil.
Psikolojide bilinçli ve ritmik nefes egzersizleri kişinin sinir sistemini düzenlemesine yardımcı olan bir öz-düzenleme stratejisi olarak kabul edilir.
Stres altında bedenimiz tehdit varmış gibi sempatik sinir sistemini devreye sokar.
Bu durum kalp atışını hızlandırır, kasları gerginleştirir ve zihni tetikte tutar.
Yoğun iş rutininde uzun süre bu modda kalmak organizmayı kronik alarm halinde tutar.
Bilinçli ve yavaş nefes ise tam tersine parasempatik sinir sistemini uyarır; yani bedenin toparlanma ve sakinleşme mekanizmalarını.
Araştırmalar nefesin özellikle yavaş verilme süresinin uzamasının kalbin ritmini dengelediğini ve kişinin duygusal dayanıklılığını artırdığını göstermektedir.
Yani nefesini ayarladığında yalnızca rahatladığını sanmazsın, aslında vücuduna güvenli bir durumda olduğunu bildirmiş olursun.
İş yerinde yaşanan tükenmişlik çoğu zaman iş yoğunluğundan değil, bedenin bu alarm modundan çıkamamasından beslenir.
Bu nedenle:
- Toplantılar arasında birkaç farkındalık nefesi almak,
- Günde birkaç kez gözleri kapatıp bedeni taramak,
- Akşamları kısa bir nefes ritüeliyle günü kapatmak,
bir lüks değil; psikolojik sürdürülebilirlik pratiğidir.
Tükenmişlik, çoğu zaman kişinin kendisini unutmasıyla başlar.
Nefes ise kişiyi yeniden kendine getirir.
Bu çağda belki de en önemli becerilerimizden biri, karmaşanın içinde kısa bir an durmayı öğrenmektir.
Çünkü nefes yeniden başlama hakkını her seferinde sessizce sunar.