Bizim Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati Heteredoks politikalar uyguluyoruz diyor ya al sana heteredoks politikaların dibi: Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko, “fahiş” enflasyonla mücadele için tüketici fiyatlarının artırılmasını yasakladığını açıkladı.
Medyada yer alan habere göre Lukashenko “Bugünden itibaren fiyat artırmak yasak. Yasaklandı!” dedi. Lukashenko “Bu (yasak) bugünden itibaren, yarın değil, bugün başlıyor. Böylece bugün bile fiyatlar artırılamayacak” ifadesini kullandı.
Ülkede son olarak ağustos ayı enflasyonu yüzde 18,1’den yüzde 17,9’a gerilemişti. Belarus’ta yılsonunda enflasyonun yüzde 19’a ulaşacağı tahmin ediliyor.
Ülke aslında fiilen savaşta, emperyalist hayaller peşinde koşan faşist diktatör Putin’in yardakçısı olduğu, haksız Rus işgaline destek verdiği için de bu işgale karşı çıkan özgür dünyanın yaptırımlarına muhatap ve bu yüzdende ekonomisi ciddi anlamda sıkıntıda.
Heteredoks ekonomi politikalarının fiyat ve ücret sabitlemelerini pek sevdiğini, enflasyon ile mücadele ederken dolaşımdaki paranın miktarını ve değerini sabitlemek yerine fiyatları ve ücretleri sabitleyerek enflasyonu kontrol altına almaya çalıştıklarını biliyoruz.
Bu durum aklıma bir Nasreddin Hoca fıkrasını getirdi, sizinle de paylaşayım:
Hoca kış günü gecenin bir vakti, yabancı bir köye varmış. Hava karanlık ve soğuk, sokaklar ıssız, tek tük hanelerin pencerelerinden sızan titrek kandil ışıkları ortalığı anca az biraz aydınlatıyormuş.
Köyün köpekleri bir yabancının geldiğini hissetmiş, toplaşıp havlayıp, ürüyerek Hocaya doğru koşmaya başlamışlar.
Köpeklerin hışımla geldiğini gören hoca korkmuş, kendini korumak için elini bir taşa atmış. Fakat hava don, taş buza kesmiş donup yere yapışmış, hoca taşı koparıp alamamış, üç beş taşa daha el atmış ama vaziyet hep aynı köpekler yaklaşıyor ama taşlar donmuş, yere yapışmış, ele gelmiyor…
Hoca başlamış kaçmaya, topuklamış kaçarken de kendi kendine söyleniyormuş “amma tuhaf köy burası taşları bağlayıp, köpekleri salmışlar.”
Heteredoks politika denilen bu fiyat sabitlemeleri de işte aynen böyledir, taşları bağlayıp köpekleri salmaya benzer. Bunu SSCB denedi sonuç hepimizin malumu ekonomik olarak çöktü, dağıldı ve tarihin tozlu raflarında yerini aldı.
Siz herhangi bir üründe fiyat sabitlemesine giderseniz o ürün ya karaborsaya düşer, ikinci bir el altı fiyattan alınıp satılmaya başlar ve yahut da kimse o ürünü üretmek istemez ürün bulunamaz olur.
Fiyat sabitlemelerinin bu etkisini ortadan kaldırmaya çalışır ve bu yüzden fiyatı sabitlemek istediğiniz ürünleri kamu eli ile üretmeye çalışırsanız bu sefer de kamu zararı ortaya çıkar, bu da bütçe açıklarına ve vergi gelirlerinin verimsiz kullanılmasına yol açar, sonuç iflas olur.
İşin açığı devletin yapması gereken tek sabitleme paranın değerini sabitlemektir, sabit ve sağlam bir para birimi olmadan bir ülkenin zenginleşmesi ve refah toplumu haline dönüşmesi asla mümkün değildir.
Elbette kamusal mal ve hizmet üretimi olacak, olmalıdır ama bu fiyatları kontrol etmek ve sabitlemek için değil, piyasada sağlıklı fiyat oluşumunun mümkün olmadığı, tekelci özellik taşıyan sağlık, eğitim, güvenlik gibi kamusal olması ya da kamusal üretimin ağırlıklı olması gereken sektörlerde olmalıdır.
Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko’nun bu hamlesinin sonucunu yakında görürüz, emin olun Belarus’da çok yakında tüketiciler ürün bulmakta zorlanacak ve birçok ürün karaborsaya düşerek burada fahiş fiyata satılacaktır.
Lukashenko’ya hatırlatayım: Bilmediğin bir yolda bir taşa takılmak hatadır amma velakin aynı yolda, aynı taşa defalarca takılırsan bu artık hata olmaktan çıkar ve aptallık olur…