Çocuklarımızın başarılı, mutlu ve kendine güvenen bireyler olarak yetişmesini istiyoruz.
Hedef belirlemek, yalnızca yetişkinlerin değil, çocukların da hayatlarında başarılı ve mutlu olmaları için ihtiyaç duydukları bir beceridir. Birçok ebeveyn, çocuklarının hedef koymakta zorlandığını ya da koyduğu hedeflere ulaşmak için gereken motivasyonu sağlayamadığını gözlemlemektedir (motivasyon ile ilgili 09.09.2024 ve 16.09.2024 tarihlerinde Sonsöz Gazetesinde yayımlanan yazılarımı inceleyebilirsiniz). Bu durum, özellikle eğitim ve öğretim hayatında çocukların kendi sorumluluklarını alması, ilerleme kaydetmesi ve başarılı/huzurlu hissetmesi açısından oldukça önemlidir. Bu noktada, ebeveynlere büyük bir görev düşmektedir: çocuklarına hedef belirlemeyi öğretmek ve bu süreçte onlara rehberlik etmek. Hedef belirleme becerisi, erken yaşlarda kazandırıldığında bireyin hayat boyu kullanacağı önemli bir yetkinlik haline geliyor.
Peki, hedef belirleme çocuğunuzun hayatında neden bu kadar önemlidir? Hedef belirleme, bir çocuğun kendi isteklerini, yeteneklerini ve güçlü yanlarını keşfetmesiyle başlar. Çocuk, belirlediği hedeflere ulaşmak için adımlar atarken, özgüveni ve kendini geliştirme motivasyonu artar. Ayrıca, karşılaştığı engellerle nasıl başa çıkacağını öğrenir; sabırlı, kararlı ve çözüm odaklı bir birey olma yolunda ilerler. Bu yazımda, çocuğunuza hedef belirleme konusunda nasıl rehberlik edebileceğinizi, onları nasıl motive edebileceğinizi ve bu süreçte nelere dikkat etmeniz gerektiğini ele alacağız.
1. Hedef Belirleme Konusunda Rol Model Olun
Çocuklar, ebeveynlerinin davranışlarını gözlemleyerek öğrenirler. Sizler de hayatınızdaki küçük ya da büyük hedeflerinizi belirleyip bu hedeflere ulaşmak için adımlar attığınızda, çocuklarınız için örnek olmuş olursunuz. Örneğin, işinizde ya da kişisel hayatınızda ulaşmak istediğiniz bir hedefi çocuklarınızla paylaşın. Hedefe nasıl ulaşmayı planladığınızı, karşılaşabileceğiniz zorlukları ve bu zorluklarla nasıl başa çıkmayı düşündüğünüzü onlara anlatın. Bu, onların hedef belirleme sürecinin gerçek bir deneyim olduğunu görmelerini sağlar.
2. Çocuğunuzun İlgisini ve Yeteneğini Keşfetmesine Yardımcı Olun
Hedef belirlemek için, çocuğunuzun hangi alanlarda ilgi ve yetenek sahibi olduğunu keşfetmesi önemlidir. Bunu anlamak için ona farklı etkinlikler denemesi için fırsat sunabilirsiniz. Spor, sanat, bilim veya akademik alanlarda farklı deneyimler yaşaması, hangi alanlarda daha hevesli olduğunu gözlemlemenizi sağlar. Çocuğunuzun ilgi duyduğu ve başarılı olabileceği alanları desteklemek, onun hedeflerini belirlerken doğru bir yön seçmesine katkı sağlar.
3. Küçük Adımlarla Başlayın…
Çocuğunuza hedef belirleme konusunda rehberlik ederken, hedeflerin gerçekçi ve ulaşılabilir olmasına dikkat edin. Başlangıçta büyük ve zorlayıcı hedefler koymak yerine, kısa vadeli, somut ve ulaşılabilir hedeflerle başlamak daha motive edici olacaktır. Örneğin, ders çalışmakta zorlanan bir çocuğa “Bu hafta her gün 15 dakika matematik çalışmak” gibi basit hedefler koymak, daha büyük başarılar için ilk adımları atmasına yardımcı olabilir.
4. Hedeflere Ulaşmanın Zaman Aldığını Öğretin
Çocuklar, bazen hedeflerine hemen ulaşmak isterler ve bu süreç beklediklerinden uzun sürerse motivasyonları düşebilir. Çocuğunuza hedeflere ulaşmanın zaman alabileceğini, emek ve sabır gerektirdiğini öğretmek önemlidir. Başarıya giden yolun bir süreç olduğunu anlatmak, onları küçük başarılardan tatmin olmaya ve sabırlı olmaya teşvik eder. Örneğin, bir enstrüman çalmayı öğrenmek ya da bir spor dalında başarılı olmak için uzun süreli çalışmanın gerekli olduğunu vurgulayabilir, geçmişte büyük başarılar elde etmek için çabalamış ve emeklerinin karşılığını almış insanların biyografilerini çocuğunuzla beraber okuyabilir, değerlendirebilirsiniz.
5. Hedeflerine Ulaştıklarında Kutlayın!
Herhangi bir hedefe ulaşmak, özgüveni pekiştiren önemli bir deneyimdir. Çocuğunuz, belirlediği bir hedefe ulaştığında onu kutlayarak başarısını takdir edin. Bu, onun daha sonraki hedefleri belirleme ve bu hedeflere ulaşma konusundaki motivasyonunu artıracaktır. Ancak bu kutlamaları sadece büyük başarılara değil, çaba sarf ettiği küçük adımlara da gösterdiğinizde, çocuğunuz hedeflerine ulaşmak için gösterdiği çabanın değerli olduğunu anlayacaktır.
6. Başarısızlıkların da Öğretici Olduğunu Anlatın
Her zaman tüm hedefler başarıyla sonuçlanmayabilir. Çocuğunuz, hedefe ulaşamadığında hayal kırıklığı yaşayabilir ve bu, onun yeni hedefler belirleme cesaretini zedeleyebilir. Çocuğunuza başarısızlıkların da öğrenme sürecinin bir parçası olduğunu, her başarısız deneyimin onu bir adım ileriye taşıyabileceğini anlatın. Örneğin, sınavdan beklediği puanı alamamışsa bu durumu “Bu sınavdan öğrendiğimiz şeyler nelerdi?” şeklinde değerlendirmek, olumsuz duygular yerine yapıcı bir yaklaşım sunacaktır.
7. Destekleyici Bir Ortam Sağlayın
Çocuğunuzun hedeflerine ulaşabilmesi için evde destekleyici bir ortam yaratın. Çalışma ortamının uygun olmasına, dinlenmesi ve hobilerine vakit ayırmasına dikkat edin. Ayrıca, aile içinde olumlu ve motive edici bir iletişim kurmak, çocuğunuzun kendine güven duymasını sağlar. Hedeflerine ulaşma sürecinde sizi yanında hissetmesi, onun daha güçlü adımlar atmasına olanak tanır.
Sonuç olarak; Çocuklarımızın hedef belirleme becerisini geliştirmesi, onların gelecekte kendi yaşamlarında başarıyı ve mutluluğu bulmalarını sağlayacak bir adımdır. Ebeveyn olarak, onlara hedef belirlemenin yollarını gösterdiğimizde, cesaretlendirdiğimizde ve yanında olduğumuzu hissettirdiğimizde onlara hayat boyu kullanacakları değerli bir beceri kazandırmış oluruz. Çocuğunuzun hedefleri konusunda onu desteklemek, kendi potansiyelini keşfetmesini sağlamak ve başarılı bir birey olmasına katkıda bulunmak sizin elinizde. Bu süreçte sabırlı, anlayışlı ve tutarlı olmak, çocuğunuzun güvenle adım atmasını sağlayacaktır.
"Değerli okuyucularım, yazılarım ile ilgili görüş ve önerilerinizi benimle paylaşmanızı çok isterim. Geri bildirimlerinizi sakiripek@akilciyasam.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Teşekkürler!"