Bu sefer uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B2″den “B3″e düşürdüğünü, not görünümünü ise negatiften durağana çevirdiğini açıkladı.
Moody’s, bu not düşürülmesi için Türkiye’nin ödemeler dengesi üzerinde artan baskıları ve Döviz rezervlerinin daha da düşme riskini, kredi notunun düşürülmesine neden olarak gösterdi. Kuruluş ayrıca, Türkiye’nin cari açığının muhtemelen önceki beklentileri büyük bir farkla aşabileceğini de kaydetti. Kurum Türkiye’nin cari işlemler açığının bu yıl gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 6’sına yakın olacağını ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden önce beklenenden üç kat daha fazla olacağını tahmin ediyor.
Bu kredi derecelendirme kuruluşlarının verdiği notlar iç siyasette çok sık tartışılıyor, bazı iktidar mensupları bize ne bu notlardan, bizi bağlamaz gibi saçma sapan açıklamalarda bile bulunuyor. Oysa kredi almak isteyen her ülke ve hatta her firma kredi değerlendirme kuruluşlarından bir değerlendirme talep etmek zorundadır. Kredi verecek kurumlar bu değerlendirmeye bakarak kredi verip vermeyeceklerine karar verirler. Bu yüzden de kredi derecelendirme kuruluşları kredi verenlerin değil kredi almak isteyenin muhtaç olduğu bir yapıdır.
Bu kuruluşların not sistemleri oldukça karmaşıktır. Moody’s, Türkiye için verdiği B3 kredi notunu spekülatif kabul edilen ve yüksek kredi riskine tabi yükümlülükler için veriyor. Aşağıdaki tabloda üç büyük uluslararası kredi değerleme kuruluşunun not sistemini paylaştım ve Türkiye her üçünde de son derece spekülatif anlamına gelen notlar almış bulunuyor.
Alışılmışın dışında uygulanan ve heteredoks denilen ekonomi politikasının ekonomik istikrar sağlamaması bu not düşüşünün ana gerekçelerinden biri olarak belirtiliyor.
B3 seviyesinde nota sahip ülke için finansal istikrarsızlık yaşıyor veya yetersiz nakit rezervleri tutuyor anlamını taşıyor. Moody’s değerlendirmelerinde B seviyesi, uluslararası yatırımcılar için finansal yatırım yapılabilen en son seviye olarak adlandırılıyor.
Bu seviyenin bir altı olan C ise anapara veya faizin geri alınması için çok az ihtimali olan yatırım araçları olarak değerlendirilmektedir.
Türkiye’nin notu battı balık yan gider seviyesindedir, kızıp eleştirmeden önce neden bu haldeyiz diye düşünmemiz gerekmektedir.
En büyük ticarî kredi değerlendirme kuruluşları dünya çapında çalışırlar, bunlar Moody’s, Standart & Poor’s ve Fitch Ratings’dir. Dünyada faaliyet gösteren bu üç değerleme kuruluşunun not sistemi ise şöyle:
Her üç kuruluştan da Türkiye’nin aldığı not son derece spekülatif anlamına gelen notlardır. Bundan daha düşük notlar ise zaten çöp anlamındadır ve demedi demeyin bu notlar ülkenin başı büyük dertte anlamındadır…