TÜİK bayram tatilinden dönüp haziran ayı enflasyon oranlarını açıklayamadı ama neyse ki Prof. Dr. Veysel Ulusoy başkanlığında çalışan bağımsız bilim insanlarından oluşan ENAG var da haziran ayı enflasyonunu vaktinde öğrenebildik.
ENAGrup hesaplamalarına göre:
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi Haziran ayında % 8,54 arttı.
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı % 108,58 olarak gerçekleşti.
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki yılbaşından itibaren artış oranı % 50,53 olarak gerçekleşti.
Görüldüğü gibi enflasyon cephesinde değişen bir şey yok; enflasyon tam gaz gidiyor, etiketler alev alev yanıyor…
Peki, kurlar ne âlemde?
- Dolar: 26,07
- Euro: 28,42
Seviyesinde dalgalanıyor.
Enflasyon artıyor, kurlar artıyor ama artan bir kalem daha var o da dış ticaret açığı, Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan son verilere göre:
2023 yılı Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre;
- İhracat, % 10,5 oranında azalarak 20 milyar 901 milyon dolar,
- İthalat, % 16,8 oranında azalarak 26 milyar 297 milyon dolar,
- Dış ticaret hacmi, % 14,1 oranında azalarak 47 milyar 198 milyon dolar olarak gerçekleşti.
- Dış ticaret dengesi 5,4 milyar dolar açık verdi
- İhracatın ithalatı karşılama oranı 5,6 puan artarak %79,5 olarak gerçekleşti.
2023 yılı Ocak-Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre;
- İhracat, % 1,8 oranında azalarak 123 milyar 377 milyon dolar,
- İthalat, % 4,3 oranında artarak 184 milyar 795 milyon dolar,
- Dış ticaret açığı % 19,1 oranında artarak 61 milyar 418 milyon dolara yükselmiş oldu.
- Dış ticaret hacmi, %1,7 oranında artarak 308 milyar 172 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Haziran ayında ithalatın ihracattan fazla küçülmesinde kurlardaki artışın önemli bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Bu noktada ihracattaki azalmanın bayram tatili nedeni olduğunu varsayıyor ve kurlardaki artışın ihracata olumlu etkisinin ancak önümüzdeki birkaç ayda görülebileceğini düşünüyorum.
İhracatçı için kaybedilen pazarı geri kazanmak elbette ki çok kolay olmayacaktır, çünkü ihracat öyle anlık bir iş değil bağlantılar rastgele, spontene olarak kurulmuyor, anlaşmalar kısa dönemli yapılmıyor.
Ayrıca enflasyon artmaya da devam ediyor kurların enflasyona paralel bir şekilde artmasına izin verilip verilmeyeceği ise en azından şimdilik belirsiz.
Ekonomide dengeleri bozup işleri zıvanadan çıkarmak çok kolaydır fakat dengeleri yerli yerine oturtup işleri rayına koymak çok ama çok zor ve genellikle de acı verici bir süreçtir.
Bugün Türk ekonomisinde dengeler darmadağın olmuş vaziyettedir ve azından yerel seçimler geçinceye kadar da dengeleri yerli yerine oturtacak önlemlerin alınabileceğini kimse beklememektedir. Bu yüzden de enflasyon da, kurlar da, dış ticaret açığı da artmaya devam edecektir.