Gündemar’ın Eylül ayı itibariyle yaptığı “Türkiye Gündemi Araştırması” nın sonuçları şapkayı çıkartıp önümüze koymanın zamanın gelip geçtiğini gösteriyor. Araştırma sonuçları; ekonomi kötüye gidiyor diyenlerin oranı yüzde 76, iyiye gidiyor diyenlerin oranının da yüzde 21 seviyesinde olduğunu gösterdi. Tüm yaşananlara karşın fikrim yok diyenlerde yüzde 3 düzeyinde olmuş.
Araştırmaya katılanların oy verdikleri siyasi partilere göre dağılımları ise şöyle:
- CHP’li seçmenlerin yüzde 5’i iyiye gidiyor, derken yüzde 91’i kötüye gidiyor demiş. Fikri olmayanlar ise yüzde 4.
- İyi Partili seçmenlerin de ezici bir çoğunluğu, yüzde 81’i kötüye gidiyor demiş. Yüzde 14’ü iyiye gidiyor derken fikri olmayanlar yüzde 5 seviyesinde kalmış.
- DEM Partili seçmenlerin yüzde 78’i kötüye gidiyor demiş. İyiye gidenlerin oranı ise yüzde 11. Fikri olmayanların oranı yüzde 11.
- MHP’li seçmenlerin yüzde 67’si kötüye gidiyor demiş. İyiye gidiyor diyenlerin oranı yüzde 27. Fikri olmayanlar ise yüzde 3.
- AK Partili seçmenlerin tespitleri de çarpıcı. Yüzde 56’sı kötüye gidiyor demiş. Yüzde 40’ı iyiye gidiyor derken, fikri olmayanların oranı yüzde 4 olmuş.
- Bu beş parti dışında kalan diğer partilere oy veren seçmenlerin yüzde 79’u kötüye gidiyor demiş. Bu grupta değerlendirilen diğer seçmenlerin içinde iyiye gidiyor diyenlerin oranı yüzde 17 olurken, fikri olmayanların oranı yüzde 4 olmuş.
- Bugün seçim olsa sandık başına kararsız ya da fikrim yok diyerek gideceklerin içinde yüzde 77’si ekonomi kötüye gidiyor demiş. Bu gruba dahil olanların yüzde 20’si iyiye gidiyor demiş.
- Bir de protestocu grup var. Onların tercihleri önemli bir kısmı yani yüzde 74’ü kötüye gidiyor, derken iyiye gittiğini düşünlerin oranı yüzde 23’te kalmış.
Vatandaşların ekonomi değerlendirmesi böyle. Yani kötüye gidiyor diyenlerin oranı ortalama yüzde 76, iyiye gidiyor diyenlerin ortalama oranı ise yüzde 21 olmuş.
Şimdi buradan hareketle bir başka veriyi sizlerle paylaşalım. Kaynak, CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış. Milletvekili Kış, vatandaşların bankalara olan bireysel borcun 4.9 trilyon liraya ulaştığını açıkladı geçtiğimiz günlerde.
CHP Milletvekili Kış, “Vatandaş en temel ihtiyaçlarını bile krediyle karşılıyor. Emekli maaşı yetmiyor, gençler borçla hayata tutunuyor, çalışan ise icralık oluyor. Ama yaşananlar kimsenin umurunda değil” diyerek, bankalara ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının 4 trilyon 726 milyar liraya, TOKİ ve varlık yönetim şirketlerine olan borçlarla birlikte toplam borç miktarı 4 trilyon 885 milyar lirayı bulduğunu ifade etti.
Sadece 2024 başından bu yana borçlardaki artış 788 milyar lira olduğunu belirten Kış, “ bankaların icra takibine aldığı bireysel kredi ve kredi kartı borçları 177,3 milyar liraya yükseldi. Yılbaşından bu yana batık krediler yüzde 58,7 oranında artarken icra dairelerine açılan yeni dosya sayısı da fırladı. 2025’in ilk 6 ayında icra dairelerine 4 milyon 711 bin yeni dosya geldi. Toplam dosya sayısı ise 23 milyon 817 bine ulaştı. Her gün binlerce kişinin icralık oluyor” dedi.
Milletvekili Kış, bankaların uyguladığı faiz oranlarının son aylarda fırladığını, ihtiyaç kredilerinin faizi yüzde 70,89’a, ticari kredi faizlerinin ise yüzde 63,95’e ulaştığını belirterek “Bu düzende vatandaş faize çalışıyor, üretici icrada, ülke borç kıskacında herkes borçlu” şeklinde konuştu.
Özetle;
Size iki ayrı değerlendirmeyi birlikte sunmaya çalıştık. Ekonomi kötüye gidiyor diyenlerin oranının yüzde 76’ya yükselmesinin ardında yatan sebeplerden sadece bir tanesini, CHP Milletvekili Kış dile getirmiş. Bunun yanı sıra; yüksek kira bedelleri nedeniyle barınma, hasta sözleşmeli hastanelerle sağlık, cemaat ve vakıflara adeta teslim edilen okullarımızla eğitim diğer kanayan yaralarımız. Vatandaşlarımız, geçim derdine düştükleri için diğer sorunları yeterince dile getiremiyorlar ama bunların tümü yaşanan bir gerçek olarak hayatımızın içinde yer alıyor.
Cumhuriyetimizin yüz yılını aşan süreç içinde geldiğimiz bu durum, artık objektif olarak değerlendirilmeli ve çözüm alternatifleri süratle uygulanmaya koyulmalı.