Mayıs ayındaki seçimlerini takiben kurların yukarı yönlü hareketinden sonra gelen temmuz ve ağustos ayı dış ticaret verileri çok ciddi bir dış ticaret açığına işaret ediyordu.
Eylül ayı verisi yeni açıklandı hala çok ciddi bir açık görünüyor ama hiç değilse dış ticaret açığı bir miktar düşmüş. Umarım bu süreç devam eder ve Türkiye’nin bir döviz krizine sürüklenmesine yol açan baş etken olan dış ticaret açığı kontrol altına alınabilir.
Eylül ayına ait veriler şöyle:
2023 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre;
-İhracat % 0,3 oranında artışla 22 milyar 670 milyon dolar,
-İthalat %14,1 oranında azalışla 27 milyar 658 milyon dolar oldu.
-Dış ticaret hacmi, % 8,2 oranında azalarak 50 milyar 328 milyon dolar olarak gerçekleşti.
2023 yılı Ocak-Eylül döneminde;
-İhracat % 0,3 oranında azalışla 187 milyar 464 milyon dolar,
-İthalat %1,3 oranında artışla 274 milyar 755 milyon dolar olarak gerçekleşti.
-Dış ticaret hacmi, %0,6 oranında artarak 462 milyar 219 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Son 12 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre;
-İhracat, % 0,4 oranında artarak 253 milyar 535 milyon dolar,
-İthalat, % 5,1 oranında artarak 367 milyar 224 milyon dolar,
-Dış ticaret hacmi, %3,1 oranında artarak 620 milyar 759 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla;
Almanya 1 milyar 913 milyon dolar
ABD 1 milyar 201 milyon dolar
Irak 1 milyar 197 milyon dolar
İhracatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ihracat içerisindeki payı %47,2 oldu.
Eylül ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler sırasıyla;
Çin 3 milyar 727 milyon dolar
Rusya Federasyonu 3 milyar 196 milyon dolar
Almanya 2 milyar 358 milyon dolar
İthalatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ithalat içerisindeki payı %57,7 oldu.
Türk ekonomisinin kadim sorunu ürettiğinden fazlasını tüketmesi ve bunu da borçlanarak sürdürmeye çalışmasıdır.
Bunun sürdürülebilir bir durum olmadığı eninde sonunda bir döviz borcu krizine yol açacağı son derecede açık ve nettir. Bu yüzden ben dış ticaret verilerini çok ama çok önemsemekteyim, emin olun dış ticaret açığı kapanmadıkça Türkiye’nin hiçbir ekonomik sorunu çözülemez düzenli olarak tekrarlayan döviz krizlerinden kurtulmak mümkün olmaz. Dış ticaret açığını çözmenin en sağlam yolu ise küresel ölçekte talep görecek mükemmel tasarıma ve harika bir teknolojiye sahip katma değeri yüksek mal ve hizmetler üretip satabilmekten geçer. Buda doğal olarak nitelikli işveren ve işgücü gerektirir. Bunun içinde öncelikle eğitim sorununu çözmemiz ve daha sonra da nitelikli insanların iş ve üretim yapmak isteyeceği toplumsal iklimi inşa etmemizi gerekli kılar.