Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan Ekim ayı verileri şöyle:
2023 yılı Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre;
İhracat, %7,4 oranında artarak 22 milyar 873 milyon dolar,
İthalat, %1,3 oranında artarak 29 milyar 594 milyon dolar,
Dış ticaret hacmi, %3,9 oranında artarak 52 milyar 468 milyon dolar olarak gerçekleşti.
2023 yılı Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre;
İhracat, %0,3 oranında artarak 210 milyar 77 milyon dolar,
İthalat, %1,2 oranında artarak 304 milyar 27 milyon dolar,
Dış ticaret hacmi, %0,8 oranında artarak 514 milyar 104 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Son 12 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre;
İhracat, %0,7 oranında artarak 254 milyar 848 milyon dolar,
İthalat, %3,1 oranında artarak 367 milyar 293 milyon dolar,
Dış ticaret hacmi, %2,1 oranında artarak 622 milyar 141 milyon dolar olarak gerçekleşti
2023 yılı Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre;
İhracatın ithalatı karşılama oranı 4,4 puan artarak %77,3 olarak gerçekleşti.
Enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı 3,4 puan azalarak %87,7 olarak gerçekleşti.
Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise, ihracatın ithalatı karşılama oranı 13,2 puan azalarak %92,6 olarak gerçekleşti.
Asıl önemli olan husus ise şu verilerde görülüyor:
Ekim ayında Geniş Ekonomik Grupların (BEC) sınıflamasına göre en çok ithalat 20 milyar 246 milyon dolarla "Hammadde (Ara malları)" grubunda yapılırken bu grupta %12,6 azalış görülüyor.
Bu grubu sırasıyla 4 milyar 731 milyon dolarla % 78,2 artış “Tüketim Malları" ve 4 milyar 603 milyon dolarla % 36,9 artış " Yatırım (Sermaye) Malları” grupları takip ediyor.
Bu husus çok ama çok önemli çünkü ithalattaki göreceli azalmayı Tüketim ve yatırım mallarında değil ara mallar ithalatındaki gerilemenin yarattığını görüyoruz.
Bu ithalattaki bu detay bize ülkede üretimde sorun yaşandığını gösteriyor. Görünen sorun şudur kurlar doğru noktada olmayınca tüketim ve yatırım malları ithalatı azalmıyor ve lakin üreticiler hem iç piyasaya ve hem de dış piyasaya yönelik üretim yapmakta zorlandıkları için ara malı ithalatını azaltmış gibi görünüyorlar.
Malum ihracatçı fiyat tutturamamaktan şikâyet ediyor. Enflasyon doludizgin yükselirken baskı altında tutulan kurlar olması gerekenden çok daha düşük bir noktada olunca ihracatçı rekabet şansını yitiriyor ve iç piyasadan tedariki kesiyor. İç piyasada ithal mallar baskılanarak düşük tutulan kurlar yüzünden büyük rekabet avantajı yakalıyor yerli üreticiler ithal mallar ile rekabet edemez hale geliyor ve en nihayetinde iç piyasaya yönelik yapılan üretim de düşüyor üretici bu yüzden de ara mallar ithal etmiyor. Sonuçta dış ticaret açığında göreceli bir iyileşme sağlanıyor gibi görünse de Türk üreticisi büyük sorun yaşıyor ve üretim gücünü kaybediyor.
Birçok üretici pazarını kaybetmemek için üretimi bırakıp ithalatçı olmaya yönelirken birçok ihracatçı da Pazar kaybetmemek için Türkiye yerine başka ülkeden satın alma yapmaya yöneliyor.
Ekim ayında Tüketim malları grubunda görülen % 78,2’lik artış ise düşük kurlar yüzünden ithal malların nasıl rahat rahat talep gördüğünün açık ve net bir kanıtıdır.
İktidar acilen kurlar ile mücadele etmeyi bırakıp enfasyon ile mücadele etmeye başlamalı ve kurların doğru bir seviyede oluşmasına izin vermelidir.