Eskilerde özellikle Çin küresel sisteme entegre olup dünyaya açılmaya başladığının ilk yıllarında Çin’deki ücretlerin düşüklüğünden dem vurulup halimize şükrederdik.
Üstelik bu durum sadece Çin için değil dağılan doğu bloku içinde böyleydi.
Dağılan Sovyetler Birliğinden bağımsızlığını elde ederek sosyalist sistemden çıkıp serbest piyasa ekonomisine geçen ülkelerde de ücretler son derecede düşüktü. O zamanlar bu ülkelerden gelenler Türkiye’deki ücretlere şaşırırlar bizde o ülkelerdeki ücretlere şaşırır insanlar nasıl geçiniyor diye merak ederdik.
2000’li yılların başında uzun zaman kaldığım Kazakistan’da da ben gittiğimde ücretler gerçekten de epeyce düşüktü, benden önceki dönemlerde ise çok daha düşükmüş fakat sonra hızla yükselmeye başlamıştı.
Gerçi ücretler o dönemde düşüktü amma velakin yaşam özellikle de temel giderler de son derecede düşüktü. Örneğin bir evin elektrik, ısınma, gaz, su, sıcak su ve telefon gibi temel giderleri Türkiye’nin sadece ve sadece onda biri kadardı ve kiralar da ucuzdu. Gıda ve benzeri giderler son derecede makuldü, ulaşım ve akaryakıt Türkiye’ye nazaran bedava gibiydi.
Kısacası ücretler düşüktü ama yaşam giderleri de düşüktü.
Çin’de de böyle bir durum vardı. Çalışanlar tamam düşük maaş alıyorlardı ama sigara paraları hatta sinema biletleri bile veriliyor yaşamlarını fabrikalara ait lojmanlarda sürdürüyorlardı.
Türkiye’de ise böyle bir durum hemen hemen hiç olmadı, hep çalışanın eline üç kuruş tutuşturulup al bunu başının çaresine bak denildi.
Gün geldi devran döndü ve Türkiye’de asgari ücret Çin’deki asgari ücretin bile altına düştü.
Tablo şöyle; Çin’de eyaletlerde belirlenen asgari ücret farklılık göstermektedir, 2021 yılı için en düşük asgari ücret 1910 Yuan yani 297 Dolar olarak belirlenmiştir.
| Pekin asgari ücreti | 2000 Yuan | 311 Dolar |
| Hangzhou asgari ücreti | 2220 Yuan | 345 Dolar |
| Guangzhou asgari ücreti | 2250 Yuan | 349 Dolar |
| Guilin asgari ücreti | 2480 Yuan | 385 Dolar |
| Vuhan asgari ücreti | 2540 Yuan | 395 Dolar |
Üstelik asgari ücret işe yeni başlayacak kişiler için geçerlidir çalıştığı işte kendini geliştiren nitelikli kişiler için ek ödeme yapılmaktadır.
Çin’de farklı sektörde ortalama maaşlar ise şöyle:
| Çin’de ortalama maaş | 5706 Yuan | 886 Dolar |
| Muhasebeci maaşı | 7760 Yuan | 1205 Dolar |
| İnşaat mühendisi maaşı | 10045 Yuan | 1560 Dolar |
| İnşaat İşçisi maaşı | 5025 Yuan | 780 Dolar |
| Öğretmen maaşı | 7935 Yuan | 1232 Dolar |
| Avukat maaşı | 13810 Yuan | 2144 Dolar |
| Yazılım Mühendisi maaşı | 11355 Yuan | 1763 Dolar |
| Mimar maaşı | 9245 Yuan | 1435 Dolar |
| Doktor maaşı | 18375 Yuan | 2853 Dolar |
| Diş Hekimi maaşı | 22600 Yuan | 3509 Dolar |
Türkiye’de ise asgari ücret 2825 TL yani 319 dolar civarında. Üstelik daha da kötüsü Türkiye’de çalışanların birçoğu asgari ücrete çok yakın seviyelerde çalıştırılıyor. Asgari ücrete çalışan mühendisler bile var.
Ayrıca mülteciler başta olmak üzere asgari ücretin altında çalıştırılan milyonlarca işçide var. TÜİK rakamlarında bile kayıt dışı istihdam inanılmaz seviyelerde.
Devlet bile asgari ücretin altında ücretlerle öğretmen çalıştırıyor, emeklilerin birçoğu ise asgari ücretin ancak yarısı kadar maaş alabiliyor.
Gel de şimdi Çin’e imrenme, Çinlileri kıskanma…