“Ölüm geliyor aklıma birden ölüm
Bir ağacın gövdesine sarılıyorum…”
Cemal Süreya, Ölüm
Bir park… Ünlü şairimizin adıyla.
Bir dans… Ünlü ressamın tablosu.
Bir başka dans… Halay! Tüm memleketin oynadığı.
Bir ağaç… Zeytin! Her dem yeşil kalan, 2000 yıl yaşayan.
Bir yazı… Okuduğunuz! Hepsini bulabileceğiniz, hatta tablo, çiçek veya başka ağaçlarla da bağlar kurabileceğiniz…
Cemal Süreya Parkı
Park ikizkenar üçgen formunda.
Biliyor musunuz, ‘müselles-i mütesâviyü'ssâkeyn’ demem gerekirdi!
Ulu Önder Türkçe ‘ikizkenar üçgen’ diye adlandırmasaydı! (Diğer sözcükler için ‘Kaynaklar’daki bağlantıya göz atabilirsiniz.)
Parkın üçüncü kenarında, arada caddeyle, kapalı pazar alanı var.
Pazar alanını bilmede yarar var!
Burası organik ürünlerden, ikinci el kıyafete, belli günlerde çeşitli pazarlara mekân oluyor.
Bir de Türkiye’nin en büyük antika pazarına ev sahipliği yapıyor. Her ayın ilk pazar günü…
Parkın diğer ucu, yine arada caddeyle Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin bahçesine komşu.
Unutmadan!
Kelebek çalısı, parkta temmuz sıcağında açmış tek çiçek olarak harikaydı.
Giriş ve Cemal Süreya Heykeli
Parkın girişinde 3 servi ile birer akasya ve at kestanesi solda, ikişer servi ile bir at kestanesi sağda yer almışlar.
Parka adım attığınız, yarım metrelik mermer kaide üzerinde, ünlü şair Cemal Süreya karşınızda.
Ünlü şairin Ankara'daki tek heykeli. (Yazının başındaki üçlü fotoğrafta görebilirsiniz.)
Heykele imza atan Heykeltıraş Remzi Savaş. Heykelin etrafında dolaşıp, yapanın adını aramış, bulamamıştım. İmdadıma Heykeltıraş Aslan Başpınar yetişti. Kendisine teşekkürlerimi iletiyorum.
‘Yaşayan Şairler Parkı’ hayali ve ‘Fotoğraf Şiiri Heykeli’
Hep düşünürüm, ‘Ankara’da yaşayan şairler parkı’ yapılsa, içi o şairlerin heykelleri ve şiirleriyle donatılsa.
Bir de ‘Fotoğraf Şiiri’ var biliyorsunuz.
Zafer Parkı’nda çektirdikleri fotoğraf için Melih Cevdet Anday’ın yazdığı.
‘Ben, Orhan, Okyay, bir de Şinasi’ diye anlattığı…
Biliyor musunuz, Büyükşehir Belediyesi, fotoğrafın çekildiği yere, o fotoğrafın heykelini yapmayı düşünüyor.
Yapılınca…
Ankara’nın fotoğraf çektirme noktalarından biri olacağına eminim.
Y silinmiş!
Her blokta 3, Süreya’nın toplam 12 şiiri sağda-solda, eşit dağılmış formda.
Yazıları yazan, şairin soyadını ‘Süreyya’ olmalı diye düşünmüş olmalı.
Yazıların hazırlanması sırasında sorumlu da dikkat etmemiş demek ki.
Ama şairin sevenleri hataya göz yummamış.
Bir iddia sonucu kaybedilen ‘Y’, yazılmış ama özenle silinmiş.
‘Y’ konusunda okuma yapmak isterseniz kaynakçada iki bağlantı var…
Havuz
Havuz, heykelin arkasında.
Ahşap köprüsü, havuzun daralan bölümü üzerinde.
Havuzun sol tarafında adacık, adacık ortasında bir dut ağacı, sağda fıskiyeler var.
Fıskiyeler serinlik hissi veriyorlar.
Bir de fıskiye raporu verelim! Üçü çalışıyor, biri bozuk, bir diğeri bozulmak üzere. İlgilisi, yetkilisine bazı ağaçlarda da böcekler olduğunu hatırlatarak...
Yabani elma ağacı, kay kay alanı, köpek gezdirme alanı…
Parkta bir yabani elma ağacı var.
Sanırım kuruyacakmış, kesilmiş.
Şimdilerde kurumaktan vazgeçmiş olmalı, dallar çıkarmaya başlmış.
Sanırım sevildiğini hissetmiş. (Yazının başındaki üçlüde, en sağdaki fotoğraf.)
Parkta, koşu ve yürüyüş için parkur, pergolalı oturma grupları, piknik masaları, mini futbol ve basketbol sahalarının yanında bir de kay kay platformu var…
İnişli, çıkışlı, parmaklıklı…
Platformun yanında iki cennet ağacı…
Anadolu’yu çok seven bu ağacı, Çinliler şifa kaynağı buluyor, batılılar cennetle ilişkilendiriyor. Bizdeyse en kaba saba kelimelerle anılıyor. Ama ben, okuduğunuz gibi ‘cennet ağacı’ demeye devam ediyorum.
Yol kenarında dünya paralara getirilen ve kuruyan ağaçların yanında kendiliğinden çıkmıyor mu? Bayılıyorum. Giden paralarımıza da yanıyorum…
Köpek gezdirme alanı var…
Çitle çevrili.
Köpekleri eğlendirmek veya spor yaptırmak isteyenler için düzenekler hazırlanmış.
Alanın içinde ağaçlar da var. Bir yabani erik, çoğu kurudu kuruyacak 10 kara çam, bir at kestanesi, durumu pek iyi olmayan 2 dişbudak yapraklı akçaağaç. Ayrıca 4 bank ve 3 çöp kutulu…
Anıtsal söğütler
Park üçgeninin daralan ucunda 2 söğüt göreceksiniz.
Sanırım alttan geçen Dikmen Deresi ile buluşmuşlar, parkta en gösterişli ağaçları olmuşlar.
Bence anıt ağaç olarak tescillenseler, hayır denmez.
Ilgın ağaçları ve ‘Dans’ tablosu
Park üçgeninin dar alanına doğru giderken ılgın ağaçları var.
Daire formunda dikilmişler.
Zaman içinde büyümüşler ama eğilmiş, bükülmüşler. Birbirlerinin elini tutup, halay çekmek istercesine!
Bana Henri Matisse’in ‘Dans’ tablosunu hatırlattı!
Parkta Zeytin Yasası protestosu
Zeytin...
Yeter ki yerini değiştirmeyin, dokunmayın! Her sene büyüyor, 2000 yıl, artarak meyve veriyor!
Hiçbir madene benzemiyor! Toprağı tüketmiyor. Sadece bugünkünü değil, sahibini ve doğayı 7 kuşak zengin ediyor. Kendisi de sıkıp çıkardığımız yağı da değerli.
Thomas Jefferson,
“Zeytin ağacı şüphesiz Cennet'in en zengin armağanıdır.” demiş. Üstüne başka söz söylemeyeceğim…
Geçtiğimiz günlerde Meclis’te ‘Zeytin Yasası’ görüşülüyordu.
‘Yasa çıkmasın, zeytinliklerimiz elden gitmesin’ demek için farklı köylerden insanlar toplandı.
TEMA Ankara Sorumlusu Nevzat Özer, TEMA grubuyla parka desteğe gidenler arasındaydı. Üstteki fotoğraf ondan…
Park, TBMM’ye yakındı, parkta yatıp kalktılar, protestolarını burada sürdürdüler.
Konuşmalar yapıldı, seslerini duyurabilmek için açlık grevi yapıldı.
Ankaralılar destek için parka koştu.
Halaylar çekildi.
Parktaki ılgın ağaçları veya Matisse’in tablosundaki gibi sanki…
İkizköy Muhtarı Nejla Işık, Kocaman Bir Yürek
‘Kocaman Yürekli Bir Kadın’, Nejla Işık.
İkizköy Muhtarı ve BBC'nin 2024 yılında dünyada ilham kaynağı ve etkili olan 100 kadın listesinde yer almış.
Babası (adaşım) madende çalışmış, belki de davasını küçümsemek için Işık’a, ‘Madencinin Kızı’ diyorlar.
Aradım,
“Evet, madencinin kızıyım. Böylece madende veya toprakta çalışmanın farkını acıyla öğrendik” diyor.
Yazılar, videolar var, yüreğinizi titretecek söylemlerini dinleyebilirsiniz.
Civarda oturanlar ‘Burayı ayağa kaldırdınız’ diye teşekkür etmişler.
Işık,
“Gerçekten bir imece, dayanışma ruhu sergilendi” dedi ve ekledi,
“Park bizim ikinci yuvamız oldu. Herkese çok teşekkür ederiz.”
Sosyal medya hesabını yazayım; https://www.instagram.com/nejla_isiikk/?hl=en
Parktaki günlerin pek çok videosunu bulacaksınız, ‘keşke tüm ilgili ve yetkililer izlese’ dileklerimle birinin adresini vereyim: https://www.youtube.com/shorts/2DTwB6P3ke4
Yasa geçti.
Zeytinliklerin, madencilik faaliyetlerine açılmasını öngören yasaydı.
Işık ve memleketin zeytinini, toprağını korumak için Ankara’ya, Meclis’e gelen ve Cemal Süreya Parkı’nda 20 gün kalan Kocaman Yürekler, parktan ayrıldı, evlerine döndü. Mücadeleye köylerde ve ormanlarda devam edecekler.
‘Havama, suyuma, toprağıma dokunma’ diyecekler...
Cemal Süreya’nın bir şiiri
Cemal Süreya’nın, ‘Kısa Türkiye Tarihi’ başlıklı 5 bölümden oluşan şiirinin ilk bölümünde ‘zeytin’ geçer.
Şelaleye
Düşmüştür
Zeytinin dalı;
Celaliyim
Celalisin
Celali.
Son bir not...
Celali İsyanları 500 yıl önceydi.
Ağırlıklı olarak topraksız kalan köylülerin isyanıydı…
Kaynaklar
* ‘Ağaç ve çiçek isimleri’, PlantNet uygulaması.
* ‘Atatürk’ün Türkçeye kazandırdığı sözcükler’, silifketokiortaokulu.meb.k12.tr/icerikler/ataturkun-turkceye-kazandirdigi-sozcukler_3395654.html
* ‘BBC 100 Kadın listesinde yer alan çevre eylemcisi ve muhtar Nejla Işık…’, www.bbc.com/turkce/articles/c9q77endv5zo
* ‘Bir harfi eksik: Cemal Süreya’, www.salt10.com/bir-harfi-eksik-cemal-sureya/
* ‘Celali İsyanları’, www.tr.wikipedia.org/wiki/Celâlî_isyanları
* ‘Cemal Süreya soyadındaki 2. Y harfini Sezai Karakoç’la Muazzez Akkaya için girdiği iddia nedeniyle attığı iddiası doğru değil’, www.malumatfurus.org/reha-muhtarla-cemal-sureya-hatirati/
* ‘İkizköy Muhtarı Nejla Işık Ağlayarak İsyan Etti…’, www.youtube.com/shorts/2DTwB6P3ke4
* ‘Köylüler Ankara'daki zeytin nöbetini tamamladı’, aposto.com/s/687d06b68dece80007e48fbc
* ‘Nejla Işık’ın Instagram hesabı’, www.instagram.com/nejla_isiikk/?hl=en
* ‘Thomas Jefferson’un zeytinle ilgili sözü’, www.azquotes.com/quote/938027?ref=olive-trees
* ‘Zeytin üretimi’, www.atlasbig.com/countries-olive-production#google_vignette
* ‘Zeytinliklerin madencilik faaliyetlerine açılmasını öngören tartışmalı yasa teklifi kanunlaştı’, tr.euronews.com/2025/07/19/zeytinliklerin-madencilik-faaliyetlerine-acilmasini-ongoren-kanun-teklifi-mecliste-kabul-e
* ‘Zeytinliklerin madencilik faaliyetlerine açılmasını öngören teklif Meclis'ten geçti’, gazeteoksijen.com/turkiye/zeytinliklerin-madencilik-faaliyetlerine-acilmasini-ongoren-teklif-meclisten-gecti-246893