Millet İttifakının Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu Hatay’da yaptığı açıklamalarda “Depremzedelere sözümdür, evleri teslim edip 5 kuruş almayacağız.” Dedi…
Evet, işte doğrusu da tam budur!
Doğrusu budur çünkü depremde yıkılan her bir yapının tek ama tek sorumlusu devlettir!
Peki, neden devlettir? Diye sorarsanız, devlettir çünkü:
- Bu ülkede nereye nasıl bina yapılacağının koşullarını belirleyen devlettir.
- Bu ülkede kimlerin proje yapabileceğini belirleyen de devlettir.
- Bu ülkede yapılan projeleri inceleyip evet bu proje doğrudur diyen de devlettir.
- Bu ülkede kimlerin müteahhitlik yapabileceğini belirleyen, birilerinin inşaat yapmasına izin veren de devlettir.
- Bu ülkede inşaatlar yapılırken kuralına ve kaidesine uygun yapılıp yapılmadığını denetleyen de devlettir.
- Bu ülkede fenni, mimari, ya da idari kural ve kaidelere uymadan yapılan yapı olursa bu yapıları belirleyerek yıkma hak ve görevi de devlete aittir.
- Bu ülkede bir yapı inşa edildikten sonra iskân ruhsatı vererek evet ben kontrol ettim; bu bina kuralına kaidesine uygun olarak yapılmıştır, bu yapıyı alıp güvenle kullanabilirsiniz diye garanti veren de devlettir.
- Bu ülkede devlet bu işleri yaparken bedavaya da yapmaz bir dolu harç ve vergi de alır.
Buraya kadar yapılan işlerde devlet işini hakkıyla yaptıysa zaten deprem ve benzeri bir doğa olayında herhangi bir bina yıkılmaz, bir doğa olayı asla bir felakete dönüşmez.
Eğer bir doğa olayı felakete dönüştüyse emin olunuz bunun tek ama tek sebebi devletin işini eksiksiz ve hakkı ile yapmamasıdır.
Vatandaş bir mülk alır ya da kiralar ve o mülkü işyeri ya da konut olarak kullanırken bakacağı tek belge iskân ruhsatıdır.
Sıradan bir vatandaşın bir binanın projesine bakıp değerlendirmesi, inşaat süreçlerini takip etmesi ya da müteahhit kimdir kim değildir bilmesi hiçbir şekilde mümkün değildir.
Vatandaşın yapabileceği tek şey bu binanın iskân ruhsatı var mı yok mu?
Devlet inşaat sürecinde gerekli kontrolleri yapmış mı yapmamış mı?
Bunu sorgulamaktır.
Bu noktada devlet eğer bir binaya iskân ruhsatı vermişse aynı zamanda o binaya garanti vermiş, kefil olmuş demektir.
Devletin garantisine güvenerek bir mülk satın almış vatandaşın da zarar ziyanının tazmin edilmesini isteyeceği tek mercii doğal olarak devlettir.
Devlet böyle bir durumda üstüne düşeni yapmalı, vatandaşın zarar ziyanını giderip, derdini çözmeli ve ondan sonra varsa sorumlu kişi, firma ya da kurumları bulup onlara rücu etmelidir.
Millet İttifakının Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Depremzedelere sözümdür, evleri teslim edip 5 kuruş almayacağız.” Taahhüdü onun bu gerçeğin farkında olduğunun göstergesi ve gereğini yapacağının taahhüdüdür.
Ben hem bir vatandaş ve hem de bir ekonomist olarak doğru ve adil olanın tam da bu olduğunu düşünüyorum.
Bunun devlete ya da kamuya bir yükü olacak mı elbette olacak ama devlet olmanın gereği de bu yükü taşımak ve ortaya çıkan maliyeti adil bir şekilde omuzlamaktır zaten.