Evet, uzun süredir hem iktidar cenahı ve hem de ekonomistler kasım, aralık itibariyle baz etkisinin devreye gireceğini ve enflasyon hızının düşeceğini söylüyordu ve bu ay başında, pazartesi günü açıklanan veriler tam da bu öngörüler doğrultusunda geldi.
Lakin öncelikle şunu söyleyeyim enflasyon hızının düşmesi fiyatların düşeceği anlamına gelmiyor!
Fiyatlar gene artacak, artmaya devam edecek fakat eskisine göre daha düşük bir hızda artacak. Geçtiğimiz sene aralık ayında bir malın on lira artan fiyatı bu sene 3 lira 4 lira artacak ama artacak.
Eğer iktidar enflasyon düşüyor bahanesi sığınarak geçtiğimiz sene yaşanan enflasyonun ücretlerde yarattığı aşınmayı giderecek ve önümüzdeki dönem yaşanacak enflasyonu telafi edecek bir şekilde maaşlara zam yapmazsa halkımız, dar gelirliler, emekliler, emekçiler, dul ve yetim aylığı alanlar hayat pahalılığı altında ezilmeye, inim inim inlemeye devam edecektir.
Şimdi gelelim son verilere:
Benim hesaplamalarına daha çok güvendiğim Prof. Dr. Veysel Ulusoy başkanlığında çalışan akademisyenlerden oluşan ENAGrup tarafından hesaplanan veriler şöyle:
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi Kasım ayında % 4,24 arttı.
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı % 170,70 olarak gerçekleşti.
- ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksinde yılbaşından itibaren yani 11 Aylık (Ocak-Kasım) Artış : % 125,43 olarak hesaplanmıştır.
Tüik tarafından açıklanan 2022 Kasım ayı verileri ise şu şekilde:
TÜFE’deki değişim 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre % 2,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre % 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre % 70,36 olarak gerçekleşti.
Son üç yıldaki TÜFE değişimini gösteren Tablo ise şöyle:
| TÜFE DEĞİŞİMİ | Kas.22 | Kas.21 | Kas.20 |
| Bir önceki aya göre değişim oranı | 2,88 | 3,51 | 2,3 |
| Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı | 62,35 | 19,82 | 13,19 |
| Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı | 84,39 | 21,31 | 14,03 |
| On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı | 70,36 | 17,71 | 12,04 |
Geçtiğimiz sene kasım ayına dair hesaplamalar ise şöyleydi:
ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi 2021 yılı Kasım ayında % 9.91 artmıştı.
ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi, E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı ise % 58.65 olarak gerçekleşmişti.
TÜİK’e göre ise TÜFE’de 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre % 3,51, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 19,82, bir önceki yılın aynı ayına göre % 21,31 ve on iki aylık ortalamalara göre % 17,71 artış gerçekleşmişti.
Bu hesaplamalara baktığımızda baz etkisinin kasım ayı itibariyle devreye girdiği görülmektedir. İktidarın bakın işte enflasyon düşüyor propagandasına başlayacağı ise aşikârdır.
Umarım iktidar baz etkisi kaynaklı bu olguyu asgari ücret başta olmak üzere diğer maaş ve ücretlerin düşük hesaplamasında gerekçe olarak kullanmaz.
Bilindiği üzere enflasyon ve hayat pahalılığı iki ayrı olgudur, enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde eğer gelirler enflasyon oranına paralel olacak bir şekilde artırılmazsa ortaya hayat pahalılığı çıkar.
Enflasyonist politikalar izleyerek enflasyonu artıran iktidar umarım bunun hayat pahalılığına dönüşmesini engelleyecek adımları atmaktan kaçınmaz.