Vatandaş Türkiye’de pandemi dönemi olan 2020 yılında da resmen vergiye çalışmış, gene de yetirememiş. Bilmeniz gerekmektedir ki 2020 Yılında bütçe tamı tamına 172,7 milyar Türk Lirası seviyesinde, rekor bir açık vermiş bulunmaktadır.
Açıklanan verilere göre 2020 yılında bütçe gelirleri 1 trilyon 29 milyar olmuş, harcamalar ise 1 trilyon 202 milyarı bulmuş ve neticede bütçe; 172,7 milyar Türk Lirası açık vermiş. Üstelik bütçe gelirleri de pandemi etkisine rağmen bir önceki yıl olan 2019’a göre yüzde 17,6 oranında artmış. Pandemi şartlarına rağmen bütçe hedefinin bile yüzde 6,2 üzerinde vergi ödemişiz.
Bütçe gelirlerinin 833 milyarlık en büyük dilimi doğal olarak vergi gelirlerinden oluşuyor. Gelir Vergisi 158,4 milyar, Kurumlar Vergisi ise 105,4 milyar olarak tahakkuk etmiş bulunuyor. Dahilde alınan KDV 71,5, ÖTV ise 207,2 milyar Türk Lirası olmuş.
İthalde alınan KDV 159,1 milyar, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler ise 185,4 milyar Türk Lirası olmuş.
Birer dolaylı vergi olan KDV ve ÖTV’ye vatandaşlarımız 2020 yılında 437,8 milyar Türk Lirası ödemiş ve bu tutar toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 52,6’sını oluşturmuş bulunmaktadır
Aşağıdaki tabloda 2020 yılı konsolide bütçe gerçekleşmelerini görebilirsiniz.
Bu bütçe gerçekleşmelerine baktığımız zaman ilk dikkatimizi çeken ilk husus dolaylı alınan vergilerin, dolaysız vergilerden çok daha fazla olmasıdır. 2020 yılında alınan her yüz liralık verginin 24,9 lirası, bir başka deyişle dörtte biri ÖTV olmuştur.
Doğrudan vergiler/ Toplam Vergi Gelirleri oranı 2020 yılında yüzde 33,7 seviyesine gerilemiş ve Dolaylı vergiler / Toplam Vergi Gelirleri oranı ise yüzde 66,1 seviyesine çıkmıştır. Bu durum çok açıkça vergi adaletini ve gelir dağılımını bozan, haksız bir vergilendirme politikalarının bir göstergesidir.
ÖTV’nin alt kalemlerine baktığımızda ise oldukça ilginç bir dağılım ile karşılaşıyoruz 2020 yılında tahsil edilen 207,2 milyar liralık ÖTV’nin; 69 milyar TL’sinin petrol ve doğalgaz ürünlerinden, 61,8 milyar TL’sinin tütün mamullerinden, 46,5 milyar TL’sinin motorlu araç satışlarından, 16,4 milyar TL’sinin alkol ürünlerinden, 12 milyar TL’sinin dayanaklı tüketim mallarından ve 1,3 milyar lirasının da kolalı gazozlardan elde edildiğini görüyoruz. Tabi çocuk bezleri falanda var ama onlar bu boyutta bir yekûn tutmuyor. 2020 yılında motorlu taşıtlar üzerinden alınan ÖTV çok ciddi manada artmış, bütçeye olumlu katkı yaparken vatandaşların cebini zorlamış.
Vergi gelirlerindeki bu artışa rağmen bütçenin 2020 yılında rekor seviyede bir açık vermesi ise oldukça endişe verici bir durumdur. Görünen odur ki hesaplar tutmamış, ortada bütçe disiplini diye bir şey kalmamış.
2020 yılı bütçesi yapılırken tahmin edilen açık 138,9 milyar lira seviyesindeydi, oysa gerçekleşen açık bu tahminin yüzde 24,3 üzerinde olmuş bulunuyor, açıkça söylemek gerekirse bu çok ciddi bir sapmadır. Görünen o ki başkanlık sistemi bütçe dengelerine de hiç mi hiç yaramamış, ortada bütçe disiplini falan kalmamış.
Daha da kötüsü bu bütçe pandemi koşullarından etkilendiği halde, pandemide bütçeden vatandaşa karşılıksız hibe şeklinde desteklerin de yapılmamış ya da çok düşük bir seviyede yapılmış olmasıdır. Pandemi boyunca vatandaş hem daha çok vergi ödemiş ve hem de daha çok vergi toplandığı halde bütçeden vatandaşa ciddi bir destek verilmemiş, bütçeye tam manası ile “hep bana rabbena” anlayışı hakim olmuş. Bu anlayışın etkilerini sanırım sadece bütçe dengelerinde değil sandık dengelerinde de göreceğiz..
Yorum yazarak Sonsöz Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Sonsöz Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Sonsöz Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Sonsöz Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Sonsöz Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Sonsöz Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Sonsöz Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Sonsöz Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.